Hipospadia  – anomali kongjenitale në sistemin urogjenital

Hipospadia është një nga anomalitë e lindura më të zakonshme  në sistemin urogjenital tek fëmijët meshkuj. Hipospadia trajtohet në mënyrë kirurgjike ndërmjet 12-18 muajve të parë të jetës tek fëmija. Rastet e rënda të hipospadisë shoqërohen me lakim të penisit dhe me moszbritje të testiseve, në këtë mënyrë trajtimi është më i ndërlikuar. Gjatë viteve të fundit në qendra mjekësore me shumë përvojë në këtë fushë, përqindja e komplikimeve është reduktuar në 5 përqind.

Hipospadia është një defekt kongjenitale i sistemit urogjenital tek fëmijët meshkuj  tek të cilët hapja e kanalit urinar (uretrës) zhvillohet në mënyrë abnormale, i cili gjendet nën majën organit seksual mashkullor deri në skrotum. Hipospaditë janë ndër defektet e lindura më të zakonshme tek fëmijët meshkuj (renditen në vendin e dytë pas moszbritjes së testiseve), me një incidencë nga 1 në 250 fëmijë të porsalindur (1 në 125 fëmijë meshkuj). Numri i hipispadive është në rritje të vazhdueshme.

Anomali të tjera shoqëruese të sistemit urogjenital

Në 50-70% të rasteve, maja e hapjes së kanalit urinar gjendet në pjesën e poshtme të kokës së penisit dhe përgjat penisit dhe bën pjesë në kategorinë e formave distale, forma më të lehta të hipospadisë. Format proksimale shfaqen në 20-30% të rasteve të hipospadisë, ku maja e kanalit urinar gjendet në këndin peniskrotal (vëndi i lidhjes ndërmjet penisitdhe skrotumit), madje dhe në skrotum apo nën të. Megjithëse hipospadit e lehta janë raste të izoluara, format më të rënda shoqërohen më shtrembërim apo lakim të penisit ose me rrotullim të tij, si dhe me moszbritje të testiseve, ose shpesh shoqërohen me hernie inguinale.

Shkaqet e shfaqjes së hipospadisë

Në shumicën e rasteve, shkaku i shfaqjes së kësaj anomalie është i panjojhur. Trajtimi me hormone, gjatë periudhës së shtatzënisë mund të rrisë rrezikun e shfaqjes së hipospadisë. Gjithashtu, pamundësia e testiseve për të sekretuar mjaftueshëm testosteron (hormon mashkullor), gjatë periudhës së shtatzënisë, ose pamundësia e trupit të fetusit për të reaguar ndaj testosteronit të prodhuar, rrit rrezikun e hipospadisë.  Në disa raste hipospadia është e trashëguar. Gjithashtu ekziton një rritje e rrezikut të shfaqjes së hipospadisë tek fëmijët meshkuj të cilët janë fekonduar me inseminim artificial (IVF). Mendohet se kjo ndodh për shkak se nëna është tepër e ekspozuar ndaj marrjes së progesteronit gjatë procedurës së IVF-së.  Ndryshime të tjera hormonale të lidhura me shfaqjen e hipospadisë janë hormoni anti-mieloma ose dëmtimi i aksit ndërmjet hipofizës dhe testiseve. Një numër i vogël rastesh të reduktimit të prodhimit apo ndjeshmërisë së hormoneve androgjenike (testosteronit ose dihydrotestosteronit) pas lindjes mund të jetë shkaku i hipospadisë. Në këtë rast, bëhet fjalë për forma të rënda të hipospadisë të shoqëruara me lakim të penisit dhe me madhësinë tepër të vogël të penisit.  Ky kombinim i defekteve të lindura quhet hipospadi pseudovaginale perineoskrotale dhe është pjesë e spektrit të gjenitaleve të papërcaktuara (mashkull apo femër).

Trajtimi i hipospadisë

Formalt më të lehta (distale) ku hapja e majës së kanalit të uretrës gjendet në kokën e penisit ose në pjesën e mesme të trupit të penisit, operohet ndërmjet muajit të 12-18 nga lindja e fëmijës. Ekzistojnë mbi 200 lloje të teknikave dhe modifikimeve të tyre. Shkalla e suksesit është ndërmjet 90-95%. Trajtimi kirurgjik i formave më të lehta (distale) pothuajse gjithmonë zgjidhet me një operacion të vetëm (operacion në një akt). Tek format e rënda të hipospadisë, të shoqëruara me shtrembërim të penisit dhe me moszbritje të testiseve, trajtimi është tepër i komplikuar. Është i nevojshëm vlerësimi i kariotipit dhe  vlerësimi endokrin për të zbuluar anomalitë që kanë të bëjnë me mospërcaktimin e gjinisë së seksit. Nëse penisi ka dimension tepër të vogël, jepen injektime testosteroni, në mënyrë që të marrë dimensione normale dhe të mund të kryhet operacioni. Trajtimi kirurgjik tek format e rënda të hipospadisë, bëhet me anë të disa operacioneve (operacione me disa akte), dhe me përdorimin e membranës së faqes së fëmijës (mukoza bukale). Shpesh, lëkura që mbulon kokën e penisit (prepuciumi) përdoret për shtimin apo zgjatjen e uretrës dhe prandaj nuk rekomandohet rrethprerja para operacionit.

Komplikimet dhe rioperimet

Tek një numër i vogël pacientësh me forma të rënda të hipospadisë, procedura kirurgjike është me pasoja si shenja të deformuara, lakim i penisit, formim i fistulave (hapje e kanalit urinar në pozicione jo normale), zgjerim i çrregullt apo ngushtim tepër i madh i kanalit urinar. Vitet e fundit, tek qendrat dhe doktorët me përvojë të gjërë përsa i përket kësaj problematike, kjo përqindje e komplikimeve është diku rreth 5%. Ngushtimi i uretrës përbën një problem të veçantë, pas pubertetit (tek të rriturit). Në raste të tilla, zbatohen ndërhyrjet standarde të rindërtimit të kanalit urinar tek të rriturit.

Shpërndaj