Infertiliteti ose steriliteti mund të shkaktohet nga shumë faktorë. Dr. Liljana Muratovska, specialiste në mjekësi nukleare në Spitalin Klinik “Acibadem Sistina” thekson se në shumë raste shkaqet për sterilitet janë çrregullimet hormonale të cilat përfshijnë funksionin e çrregulluar të tiroides. Sipas saj, çrregullimet e tiroides të padiagnostikuara në kohë dhe të patrajtuara mund të kenë pasoja negative mbi pjellorinë si tek burrat ashtu edhe tek gratë. Çrregullimet në funksionimin e tiroides vlerësohet të jetë një nga çrregullimet më të zakonshme endokrine, ndërsa të dhënat tregojnë se gratë vuajnë nga 5-10 herë më shpesh sesa burrat.
“Kjo gjëndër në formën e fluturës apo mburojës është e vendosur në pjesën e përparme të qafës dhe është përgjegjëse për sekretimin e hormoneve që rregullojnë metabolizmin. Dy hormone të rëndësishme prodhohen në gjëndrën tiroide, trijodotironina (T3) dhe tiroksina (T4). Punën e tyre rregullon hormoni i tretë i cili sekretohet në hipofizën në tru dhe quhet hormon tireostimulues (TSH). Sekretimi i hormoneve është i rregulluar mirë, ndërsa problemet ndodhin kur gjëndra prodhon pak ose më shumë hormone të tiroides. Niveli i tyre optimal ndikon mbi zemrën, mushkëritë dhe sistemin nervor, organet e tretjes, por është gjithashtu shumë i rëndësishëm për funksionimin e drejt të sistemit riprodhues, pra të hormoneve seksuale. Për shkak të këtij ndikimi, problemet me funksionimin e tiroides mund të jenë një nga shkaqet e mundshme për stertilitet. Pamundësia për të mbetur shtatzënë është një nga sinjalet për ta vizituar mjekun dhe për të kontrolluar funksionimin e gjëndrës tiroide”, thotë Dr. Muratovska.
Kur gjëndra tiroide sekreton më pak hormone krijohet gjendja e hipotiroidizmit
Simptomat përfshijnë lodhje, përgjumësi, letargji, depresion, dhimbje muskulore, lëkurë dhe flokë të thatë, jashtëqitje të forta, ënjtje nëpër trup, humbje të oreksit dhe shtim në peshë. Përveç kësaj, cikle menstruale të parregullta ndodhin tek gratë. Edhe nëse ciklet menstruale janë të rregullta ekziston mundësia e pjellorisë së dëmtuar për shkak të ovulimit të dëmtuar.
Për hipotiroidizmin është karakteristike se shpesh niveli i prolaktinës është i ngritur, hormoni që stimulon prodhimin e qumështit të gjirit. Nëse ndodh shtatzënia, mund të shkaktohen komplikime dhe rrezik për humbjen e frytit. Kjo vjen për shkak se metabolizmi përshpejtohet gjatë shtatzënisë, ndërsa gjëndra tiroide me funksion të ulur nuk mund të ndjekë ndryshimet metabolike, prandaj shkaktohen probleme në shtatzëni. Meqenëse hormonet tiroide janë të rëndësishme për zhvillimin e sistemit nervor të foshnjës, duhet të kontrollohen në mënyrë të rregullt gjatë shtatzënësisë dhe të reagohet në kohë në rast të çrregullimit të tyre”, këshillon Dr. Muratovska.
Kur gjëndra tiroide sekreton më shumë hormone krijohet gjendja e hipertireodizmit
Simptomat që shfaqen janë punë të padrejtë dhe të përshpejtuar të zemrës, dridhje, lodhje, diarre, nervozizëm dhe ndryshime në humor dhe shpesh ndodhin çrregullime në ovulacionin. Ato manifestohen si një cikël menstrual i parregullt, shpesh i zgjatur, duke çuar në paaftësi për të mbetur shtatzënë. Nëse realizohet shtatzëni ekziston rrezik për abort. Çrregullimet e tiroides, megjithëse janë më pak të zakonshme tek burrat, gjithashtu mund të jenë shkak për infertilitetit. Dr. Muratovska shpjegon se hipertiroidizmi ndikon në uljen e epshit, potencën, mosfunksionimin erektil dhe strukturën e dëmtuar të spermatozoideve.
“Pothuajse të njëjtat simptoma shfaqen si te gratë. Hipertiroidizmi tek meshkujt manifestohet me një çrregullim të niveleve të testosteronit dhe estrogjenit, dhe për shkak të kësaj shfaqet gjinekomastia, dmth. zmadhim gjoksi. Tek hipotiroidizmi, mund të ketë një ulje në nivelin e testosteronit dhe një rritje në nivelin e prolaktinës që ndikon në zvogëlimin e dëshirës seksuale dhe potencës tek burrat”, tha Dr. Muratovska.
Një nga arsyet pse monitorimi i rregullt i funksionit të tiroides është i rëndësishëm është në varësi të seriozitetit të mosbalancimit hormonal, simptomat mund të jenë të lehta ndërsa çrregullimi i funksionit të tiroides mund të mbetet i pazbuluar për vite me radhë. Edhe format e lehta të sëmundjeve të gjëndrës tiroide, mund të jenë një peng për të mbetur shtatëzënë, nënvizon Dr. Muratovska.
Vendosja e diagnozës së saktë bëhet me një ekzaminim klinik, duke kontrolluar nivelin e hormoneve TSH, T3 (ose FT3) dhe T4 (ose FT4) në gjak dhe me një ekzaminim me ultratingull në qafë. Për të mbetur shtatzënë gjithashtu është e rëndësishme të përcaktohet niveli i antitrupave anti-tiroide (aTPO dhe aTG) sepse është dëshmuar se abortet spontane shfaqem dy herë më shpesh te gratë që kanë këto antitrupa. Në varësi të diagnozës, përcaktohet terapia e përshtatshme.
“Nëse një grua që dëshiron të mbetet shtatzënë ka një funksion të çrregulluar të gjëndrës tiroides, shtatzënia duhet të planifikohet në periudhën kur sëmundja është stabile, pra e rregulluar mirë, sepse për krijimin e organeve dhe sistemet e tij embrioni përdor vetëm hormonet tiroide nga nëna. Matjet e nivelit të hormoneve tiroide dhe antitrupave tiroide duhet të përfshihen në paketën e testit të infertilitetit. Sinjali i parë për shqetësim janë çrregullime në ciklin menstrual dhe të gjitha gratë që kanë këto probleme duhet të testohen për funksionin e tiroides në kohën e duhur. Nëse përpiqeni pa sukses të mbeteni shtatzënë për më shumë se 6 muaj deri në 1 vit, kontrolloni nivelin e hormoneve tiroide tek ju dhe partneri juaj ”, këshillon Dr.Muratovska.
Ajo shton se në grupet e rrezikuara përfshihen nënat e ardshme që tashmë kanë pasur aborte spontane, të cilat kanë nivele të larta të sheqerit në gjak ose ato që kanë një predispozitë familjare për sëmundje të tiroides.
